QUÁN CHIẾU HẠNH PHÚC Chúng ta thường đi tìm một cái gì bên ngoài để mang lại cho riêng bản thân hay gia đình như: Tiền bạc, nhà cửa, xe cộ, máy móc … hay tình cảm gia đình, thân quyến, bạn bè … hoặc danh vọng, địa vị. Ta khát khao tìm kiếm vì luôn lúc nào cũng tưởng mình vẩn còn thiếu thốn hơn chung quanh. Tâm luôn phóng ra, lặn hụp theo trần cảnh. Trong kinh Pháp Hoa nêu lên một thí dụ “có đứa cùng tử suốt năm tháng quanh quẩn ăn xin, mà không biết ngay trong túi mình có viên ngọc quý gía, chừng đến khi được người bạn phát hiện, nhắc nhở mới chợt tỉnh ngộ, lấy viên ngọc qúi kia bán đổi thành một số tiền lớn, mới thoát được cuộc đời nghèo nàn, đói khổ" . Bài quán chiếu dưới đây nhắc bạn nhớ lại những viên ngọc quý mà bạn đã có, chỉ cần lấy ra dùng là sẽ có hạnh phúc ngay . Sau đây là 7 điều quán chiếu hạnh phúc: 1./- Ta đang còn sống. 2./- Ta có sức khỏe. 3./- Ta có đủ sáu căn. (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) 4./- Ta có tự do. 5./- Ta có tiện nghi vật chất. 6./- Ta có tình thương. 7./- Ta có sự hiểu biết. * Ta đang còn sống Trên đời này quý nhất là sự sống. Tất cả sinh vật từ côn trùng, sâu bọ, cây cỏ, cho đến con người, loài nào cũng tham sống sợ chết. Giả sử bây giờ phải lựa chọn giữa: Có một số tiền lớn trong tay mà phải hy sinh thân mạng hoặc phải mất tất cả sản nghiệp mà có được sống còn thì bạn sẽ lựa cách nào? Ở đời ai ai cũng lo đi tìm tiền của, nhưng thật ra tiền của chỉ để bảo đảm sự an toàn, tiện nghi cho bản thân khi đang có được sự sống. Có nhiều người giàu sang, sẵn sàng chi hết tiền của để cứu lấy mạng sống. Như thế đủ thấy sự sống quý hơn tiền bạc, có đôi khi còn quý hơn gấp trăm, ngàn lần… Ngay cả có người tiền tỷ đô la cũng không mua nổi mạng sống khi vướng phải những chứng bệnh nan y! Khi quán được như thế lúc sáng dậy, mở mắt ra thấy biết được mình còn đang sống, bạn có thấy mình hạnh phúc chưa? Mỗi lúc gặp khi cảnh khổ đau, chán nản hay tuyệt vọng thì hãy nhớ lại ta đang còn sống đây. Khi còn sống thì tất cả vẫn còn có bên ta. * Ta có sức khỏe Sự sống quý nhất trên đời, nhưng sức khỏe lại là cái quý nhất trong sự sống. Có sức khỏe không có nghĩa là phải như một lực sĩ thế vận. Mà chỉ cần thân xác không đau nhức, bệnh hoạn, không vướng mắc bệnh trầm kha. v.v… Ở đời mấy ai tránh khỏi bệnh tật, không bệnh này thì cũng bệnh nọ. Có người phải gánh chịu các chứng bệnh nghặt nghèo như ung thư, luôn lúc nào cần phải có thuốc giảm đau như morphine mới chịu nổi, nếu không thì đau đớn rên siết như bị hành hình ở địa ngục, bệnh nhẹ như cảm cúm, sổ mũi, nhức đầu cũng làm cho ta mệt mỏi, đau nhức, khó thở. Mỗi khi khỏe mạnh, không bệnh hoạn thì ta hãy mừng rỡ và ý thức đó là một hạnh phúc. Có nhiều tiền mà bệnh hoạn liên miên, ăn không được, ngủ không yên, hết nằm nhà thương này đến nhà thương nọ, tiền của như vậy đâu có sướng đâu! Mỗi khi cảm thấy khổ đau, chán nản hay tuyệt vọng thì hãy nhớ lại ta đang còn sức khỏe đây. Còn sức khỏe thì còn làm được tất cả. *Ta có đủ sáu căn (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) Có nguời còn đầy đủ sức khỏe nhưng lại bị mù, điếc, hoặc câm, què, tàn tật. v.v… Những người này dù có tiền, có sức cũng đâu sung sướng gì! Bạn có thể tưởng tượng nếu bây giờ bị mù thì bạn sẽ ra sao? Chỉ cần nhắm chặc đôi mắt lại trong vòng năm, mười phút di chuyển tới đi lui trong nhà bạn sẽ phát hiện sự khó khăn đến dường nào; Bạn có chia sẻ được nỗi khổ của người mù chưa ? Vậy mà khi bạn đang còn đôi mắt sáng thấy được trời xanh, mây trắng..- tai nghe được chim hót, líu lo.. – -mũi ngửi được mùi cơm thơm, - miệng nói năng được những lời đầm ấm với người thương, - thân không què quặt, -tâm không điên loạn... Như vậy còn đòi hỏi gì hơn nữa? Chỉ cần mất đi một căn thôi đời bạn sẽ mất đi rất nhiều ý nghĩa. Dù ở trong cảnh khốn khổ nào đi nữa, hảy nhớ lại mình vẫn còn nguyên vẹn sáu căn cũng đủ an ủi và xóa tan đi mọi niềm đau. * Ta có tự do Tự do ở đây là không bị tù đày (có khác phần nào sự tù đày ở thế tục..) chứ. Bởi theo giáo lý nhà Phật, tất cả chúng sanh đều là tù nhân của ba cõi sáu đường. Chỉ khi nào thoát khỏi sinh tử luân hồi mới thực sự là tự do. Hiện tại bạn có đang ở tù không? Có đang bị trói buộc, xiềng xích không ? Có ai cấm bạn đi đứng nói năng, ăn uống không? Có ai đánh đập theo dõi kiểm soát bạn không? Bạn có theo dõi đời sống ngục tù ra sao chưa? Dù đó là tù ở Pháp, ở Mỹ? Đôi khi có thể bạn nghĩ tù ở các xứ văn minh giàu có thì sướng hơn ở xứ nghèo khổ chứ gì? Ở Mỹ nhân viên cai tù không hành hạ tù nhân, nhưng chính những người tù vẫn đánh đập, áp bức, lẫn nhau rất là dã man. Ngay bây giờ nhìn lại, bạn có thấy mình được tự do đi đứng nói năng không? Nhớ ai thì lên xe rồ máy xe đi thăm, thèm ăn món gì thì ra chợ mua hoặc đi nhà hàng v.v… Có biết bao người đang bị tù đày khổ sở, trong đầu chỉ ao ước được tự do như bạn là họ sung sướng lắm. Vậy mà đang sống tự do bạn có cảm thấy hạnh phúc không? Nếu không thì bạn hãy ý thức và nhớ lại đi, đừng để khi mất tự do rồi mới mơ ước thì quá muộn màng. * Ta có tiện nghi vật chất Tiện nghi vật chất không hẳn là nhà cao cửa rộng, xe hơi, ti vi, tủ lạnh, máy giặt, máy rửa chén v.v… Tiện nghi ở đây là những thứ căn bản mà phần đông chúng ta đều có: - đó là cơm ăn, áo mặc, chỗ ở che mưa nắng, không phải đi ăn xin, ngủ đầu đường xó chợ. Nhiều người ở Việt Nam vẫn tưởng rằng sống ở Pháp hay Mỹ chắc sướng lắm vì đầy đủ tiện nghi, họ đâu biết là ở đâu cũng có kẻ giàu người nghèo. Ngay tại Paris, thủ đô ánh sáng, hàng ngày vẫn có nhiều người ăn xin, vô gia cư, tiếng pháp gọi là SDF (sans domicile fixe), ngửa tay đi xin tiền trong xe điện ngầm (métro), tối đến họ chui vào những gầm cầu thang để ngủ. -như ở Mỹ cũng có người không nhà cửa vậy (Homeless). Nhìn lên chẳng bằng ai, nhưng nhìn xuống thì ta vẫn còn may mắn hơn nhiều người. Hãy nhìn lại hoàn cảnh của mình, bạn có đói đến nỗi thiếu ăn không? Có nghèo đến nỗi không còn mảnh vải che than chưa? Nếu chưa đến nỗi như vậy thì bạn hãy xem mình có đủ rồi vậy. Khi Tâm biết đủ (tri túc) thì bao nhiêu cũng đủ, khi Tâm tham muốn đòi hỏi thì bao nhiêu cũng không đủ. Người biết đủ là người giàu có hạnh phúc vì không thấy thiếu thốn, người tham lam keo kiệt dù có nhiều tiền vẫn là người nghèo vì không bao giờ thấy đủ. * Ta có tình thương Nhiều người khổ sở vì cảm thấy cô đơn, không có ai thương mình hết. Không ai thương mình bởi vì mình đâu có thương ai. Khi trong lòng ta tràn đầy tình thương thì tự nhiên nó tỏa ra và mọi người sẽ tìm đến. Giống như mùa xuân hoa nở mùi vị phản phất ngạt ngào, thì tự động ong bướm bay tới xung quanh. Ai cũng có một trái tim, tiếng Hán là Tâm, bản chất của Tâm (tim) là thương yêu. Ta có được tình thương dạt dào cho chính mình và cho kẻ khác. Chỉ cần nhớ lại mình có trái tim thương yêu và đem ra xử dụng. Nếu chưa nhớ thì bạn hãy thực tập phép quán từ bi ở phần trước. Hiện tại bạn có ai là người thân thương không? Có cha mẹ, anh em, vợ chồng, con cái, bạn bè không? Có ai đang thương và lo lắng cho bạn không? Có tình thương, biết thương và được thương là một hạnh phúc lớn nhất trên cõi đời này. * Ta có sự hiểu biết Hiểu biết ở đây là hiểu biết đạo lý, chứ không phải biết bằng kiến thức bằng cấp cao. Không kể người khùng điên mất trí, hoặc bị bệnh tâm thần mà ngay cả những người bình thường cũng chưa chắc có sự hiểu biết về nhân quả và đạo đức. Đầu óc ta còn sáng suốt, không điên khùng mất trí, lại gặp được Phật pháp, học hiểu giáo lý giải thoát, đó là một duyên lành hy hữu trăm ngàn muôn kiếp khó gặp được. Nếu quán chiếu những điều trên chưa đủ để cho bạn có hạnh phúc thì bạn cần phải “hạ sơn” đi vào cuộc đời để tiếp xúc với người sắp chết, người bệnh để thấy cái khổ của họ ra sao, tiếp xúc với người tàn tật, người tù, người ăn xin, người cô đơn, người ngu cố chấp.. thì may ra nó sẽ giúp bạn tỉnh ngộ thấy mình có hạnh phúc. 3 điều Thương - Ghét. 1) Ða số người thường suốt ngày sống trong sự thương ghét: - Người nào vừa ý, hợp ý mình thì thương, - kẻ nào trái ý mình thì ghét. 2) Khi bắt đầu biết đạo thì tập tánh bình đẳn: - không thương người này - ghét người kia. 3) Sau khi hiểu đạo thì chỉ còn tình thương: - Thấy ai cũng là bà con thân thuộc của mình từ nhiều đời, - và thấy ai cũng đáng thương hết. * Chúc mọi người sớm nhận ra kho báu nhà mình để tận hưởng an lạc!... Suu tầm.
